ພວກເຮົາຮຽນພາສາອັງກິດກໍເພື່ອຕ້ອງການອ່ານ, ຂຽນ, ຟັງ ແລະ ເວົ້າໄດ້ ເພື່ອສື່ສານກັບຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ພາສາແມ່ຂອງເຮົາ ແຕ່ບໍ່ແມ່ນວ່າທຸກຄົນຈະຮຽນພາສາອັງກິດໝົດ ຫລື ຮຽນກໍບໍ່ໝາຍວ່າຈະເກັ່ງຈົນບໍ່ຕ້ອງການຄົນອື່ນ. ດ້ວຍເຫດນີ້, ເມື່ອມີຄົນບໍ່ຮູ້ ຫລື ບໍ່ເກັ່ງພາສາອັງກິດ ມັນຈຳເປັນຕ້ອງການແປ ເພື່ອໃຫ້ຄົນເຫລົ່ານັ້ນເຂົ້າໃຈ. ປັດຈຸບັນການຮຽນພາສາອັງກິດໃນ ສປປ ລາວກຳລັງເປັນທີ່ນິຍົມ ແລະ ແຜ່ຂະຫຍາຍໄປຊັກໄຊ້ ແຕ່ມີຈັກຄົນທີ່ສາມາດແປໃຫ້ຜູ້ອື່ນເຂົ້າໃຈຄືຕົນເອງເຂົ້າໃຈໄດ້. ຄົນທີ່ຟັງແລະ ອ່ານພາສາອັງກິດເຂົ້າໃຈ ແຕ່ແປໃຫ້ໝູ່ເຂົ້າໃຈບໍ່ໄດ້ກໍມີບໍ່ອຶດ ຍັງບໍ່ນັບການແປຈາກພາສາລາວໄປເປັນພາສາອັງກິດໄດ໋. ສະນັ້ນ, ການແປພາສາ ຍັງມີຄວາມຈຳເປັນ ແລະ ຕ້ອງການໃນຫລາຍໆສຳນັກງານຫ້ອງການບໍ່ວ່າລັດ, ເອກະຊົນ ກໍຄືອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນຕ່າງໆ.
ການແປພາສາແມ່ນຫຍັງ?
ການແປພາສາ ໝາຍເຖິງການຖ່າຍທອດຄວາມໝາຍຈາກພາສາໜຶ່ງໄປເປັນອີກພາສາໜຶ່ງ ໂດຍໃຫ້ມີຄວາມໝາຍເທົ່າກັນ ຫລື ໃກ້ຄຽງກັນທີ່ສຸດ ບໍ່ວ່າການແປນັ້ນຈະເປັນແປປາກເປົ່າ ຫລື ແປເອກະສານ.
ການແປພາສາມີຄວາມສຳຄັນແນວໃດ?
ການແປພາສາ ມີຄວາມສຳຄັນຫລາຍ ເພາະວ່າໃນໂລກປັດຈຸບັນນີ້ສ່ວນຫລາຍໃຊ້ພາສາອັງກິດເປັນພາສາກາງ. ການສື່ສານຕ່າງໆລ້ວນແຕ່ນຳໃຊ້ພາສາອັງກິດເຊັ່ນ: ອິນເຕີເນັດ, ການເຈລະຈາທຸລະກິດ, ການເຮັດສັນຍາ, ກອງປະຊຸມ ແລະ ສຳມະນາສາກົນຕ່າງໆ. ດັ່ງນັ້ນ, ພາສາອັງກິດຈິ່ງເປັນເຄື່ອງມືທີ່ສຳຄັນໃນການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບໂລກພາຍນອກ ບໍ່ວ່າທາງດ້ານຄວາມຮູ້ ແລະ ການເຮັດວຽກ. ເມື່ອມີການນຳໃຊ້ພາສາອັງກິດຫລາຍຂື້ນ ການແປກໍມີຄວາມສຳຄັນໄປຕາມໆກັນ.
ຮູບແບບການແປພາສາມີຈັກປະເພດ?
ຮູບແບບການແປນັ້ນສ່ວນເພິ່ນແບ່ງເປັນ 2 ປະເພດຄື:
1) ການແປຕາມຮູບຂອງພາສາ (Form) ຫລື ການແປຕາມຕົວອັກສອນ ເປັນການແປທີ່ພະຍາຍາມຮັກສາຄວາມໝາຍ ແລະ ເຄົ້າໂຄງຂອງພາສາຕົ້ນສະບັບເອົາໄວ້ໃຫ້ຫລາຍທີ່ສຸດ ເນັ້ນຄວາມຖືກຕ້ອງເປັນຕົ້ນຕໍ ແຕ່ກໍອາດມີການປ່ຽນແປງໂຄງສ້າງ ແລະ ການໃຊ້ຄຳສັບ ເພື່ອໃຫ້ເປັນໄປຕາມຫລັກໄວຍາກອນຂອງພາສາສະບັບແປ. ການແປລັກສະນະນີ້ມັກຈະໃຊ້ໃນກຸ່ມນັກວິຊາການ ຫລື ກຸ່ມວິຊາສະເພາະດ້ານທີ່ຕ້ອງ ການຄວາມຖືກຕ້ອງຂອງເນື້ອຫາ ໂດຍສະເພາະການແປກົດບັດ, ກົດໝາຍ, ສົນທິສັນຍາ, ເອກະສານທາງການ, ການແປຄູ່ມືປະຕິບັດການ ແລະອື່ນໆ.
2) ການແປຕາມຄວາມໝາຍ (Meaning) ຫລື ການແປສັງລວມ ເປັນການແປທີ່ບໍ່ໄດ້ມຸ່ງຮັກສາເຄົ້າໂຄງຕາມຄວາມໝາຍຂອງຕົ້ນສະບັບຢ່າງເຂັ່ງຂັດ ເຊິ່ງຜູ້ແປອາດມີການຂະຫຍາຍຄວາມ, ຕັດຮອນ, ແປງຮູບຄຳສັບ ຫລື ໄວຍາກອນ. ການແປລັກສະນະນີ້ນິຍົມໃຊ້ກັບເລື່ອງທີ່ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຮັກສາຄວາມຖືກ ຕ້ອງຂອງຕົ້ນສະບັບ ເຊິ່ງເໝາະກັບການໃຊ້ໃນສື່ມວນຊົນ, ວັນນະຄະດີ, ເລື່ອງສັ້ນ ແລະອື່ນໆ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ການແປ 2 ປະເພດນີ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເຮົາຕ້ອງການມີການຮຽນຮູ້ ແລະ ພັດທະນາທັກສະການແປໃຫ້ມີຄວາມຄ່ອງແຄ້ວແລະຊຳນານຢູ່ສະເໝີ ເພາະວ່າຖ້າແປຜິດຈາກເນື້ອໃນເດີມແລ້ວ ເຖິງຈະແປມ່ວນກໍບໍ່ມີຄວາມໝາຍ ກົງກັນຂ້າມແປບໍ່ໄດ້ດີແຕ່ບໍ່ໄດ້ແປຜິດ ຫລື ອອກນອກເລື່ອງກໍຖືວ່າຍັງໄຄ.
ການແປພາສາຄວນຍຶດຫລັກການຫຍັງແດ່?
- ຄວາມຊັດເຈນ: ໃຊ້ພາສາທີ່ມລັກສະນະກະທັດຮັດ ບໍ່ໃຊ້ຄຳສັບທີ່ບໍ່ຈຳເປັນ ຮູບແບບປະໂຫຍກຄວນເປັນປະໂຫຍກສັ້ນ ແລະ ຫລີກລ່ຽງໂຄງສ້າງປະໂຫຍກຊັບຊ້ອນ. ປະໂຫຍກດຽວສະແດງຄວາມໝາຍດຽວ ບໍ່ແມ່ນວ່າຈະສະແດງຫລາຍຄວາມໝາຍ.
- ພາສາເໝາະສົມ: ເລືອກພາສາໃຫ້ເໝາະສົມກັບເນື້ອຫາທີ່ຈະແປເຊັ່ນ: ແປນະວະນິຍາຍກໍອາດໃຊ້ສຳນວນນະວະນິຍາຍ, ຖ້າເປັນເອກະສານນິຕິກຳກໍຕ້ອງໃຊ້ສຳນວນກົດໝາຍ ແລະ ບໍ່ຄວນໃຊ້ສຳນວນຫລູຫລາຫລືອ້ອມຄ້ອມ. ບາງຄັ້ງກໍຕ້ອງຄຳນຶງເຖິງກຸ່ມອ່ານເປົ້າໝາຍ.
- ພາສາລຽບງ່າຍ: ໃຊ້ພາສາລຽບງ່າຍແລະມີຄວາມສຳພັນກົງກັນກັບຕົ້ນສະບັບ.
- ສົມເຫດສົມຜົນ: ພາສາທີ່ໃຊ້ໃນການແປຕ້ອງມີຄວາມສົມເຫດສົມຜົນເທົ່າທຽມກັບພາສາຕົ້ນສະບັບ.
ຂັ້ນຕອນການແປເຮັດແນວໃດ?
- ກຳນົດວິທີການແປໃຫ້ຖືກຕ້ອງ
- ຖ່າຍທອດເປັນປະໂຫຍກພື້ນຖານ ງ່າຍແລະສັ້ນກະທັດຮັດ ແຕ່ໄດ້ໃຈຄວາມຄົບຖ້ວນ.
- ຮຽບຮຽງປະໂຫຍກຄືນໃໝ່ ດ້ວຍການອ່ານປະໂຫຍກພື້ນຖານແລ້ວຕັດຕໍ່ຫລືເພີ່ມເຕີມ ດັດແປງໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມຫລາຍຂື້ນ.
- ກວດກາແລະປັບປຸງໃຫ້ອີກຫລາຍໆຄັ້ງຈົນກວ່າພໍໃຈ.
ຄຸນສົມບັດຂອງນັກແປທີ່ດີ
1. ຕ້ອງເຂົ້າໃຈເນື້ອໃນ (sense) ແລະ ຄວາມໝາຍ (meaning) ຂອງຜູ້ຂຽນຕົ້ນສະບັບເປັນຢ່າງດີວ່າຜູ້ຂຽນມີຈຸດປະສົງຫຍັງ ຕ້ອງການສື່ອັນໃດໃຫ້ຜູ້ອ່ານ ເພື່ອເຮົາຈະໄດ້ຖ່າຍທອດໃຫ້ຖືກຕາມຈຸດປະສົງຂອງຜູ້ຂຽນ.
- ຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ທັງສອງພາສາຄືເປັນຢ່າງດີ.
- ພະຍາຍາມຫລີກລ່ຽງການແປຄຳຕໍ່ຄຳໃຫ້ຫລາຍທີ່ສຸດ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ອ່ານສະບັບແປບໍ່ເຂົ້າໃຈ
- ຄວນໃຊ້ຮູບແບບຂອງພາສາທີ່ເປັນມາດຕະຖານ ເປັນທີ່ຍອມຮັບ ຫລື ນິຍົມໃຊ້ໃນຂະນະນັ້ນ. ບໍ່ຄວນຄິດຄຳໃໝ່ຂື້ນມາໃຊ້ແທນ.
- ຕ້ອງຮູ້ຈັກເລືອກຖ້ອຍຄຳ ສຳນວນທີ່ເໝາະສົມ ໃຫ້ຖືກກັບຄວາມໝາຍຂອງຕົ້ນສະບັບ ແລະ ຮັກສາບັນຍາກາດຂອງຕົ້ນສະບັບໄວ້.
- ມີຄວາມຮອບຮູ້ໃນເລື່ອງທີ່ຈະແປນັ້ນເປັນຢ່າງດີ.
ບໍ່ວ່າການແປຈະຍາກປານໃດກໍຕາມ ແຕ່ບໍ່ເໜືອຄວາມພະຍາຍາມຂອງເຮົາດອກ. ບໍ່ມີໃຜຮູ້ຫລືເກັ່ງມາແຕ່ເກີດ. ຖ້າເຮົາມີຄວາມມຸ່ງໝັ້ນ, ມີຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ບໍ່ຖໍ້ຖອຍແລ້ວ ສັກວັນໜຶ່ງເຮົາກໍຈະປະສົບຜົນສຳເລັດໃນ ການແປພາສາຢ່າງແນ່ນອນ.
